onderzoekgids > algemeen > beeldmateriaal

Fototheek en Diatheek

De fototheek van de Letterenbibliotheek omvat ca. 150.000 foto's en afbeeldingen van schilderijen, tekeningen, prenten, beeldhouwwerken, bouwkunst, voorwerpen van toegepaste kunst etc. Zij is tot stand gekomen in nauwe aansluiting op het in Utrecht verrichte onderzoek en op bepaalde terreinen zeer goed voorzien (bijv. het laat-16de eeuwse Maniërisme). De fototheek is ondergebracht op de Archievenzolder (toegang via de uitleenbalie begane grond).
De diatheek omvat ca. 90.000 dia's op alle terreinen van de westerse kunstgeschiedenis. Daarnaast is er een aparte diacollectie op het vakgebied archeologie (ca. 17.000 stuks).
Voor het gebruik wende men zich tot de studiezaal Bijzondere Collecties.

Internet

Via internet zijn veel afbeeldingen van kunstwerken te vinden. De vraag is alleen waar. Er bestaan professionele sites van musea, sites van goedwillende amateurs en alles daar tussenin. Een belemmering voor het openbaar beschikbaar stellen van afbeeldingen van kunstwerken is het risico van overtreding van de auteurswet. Veel musea plaatsen daarom hun kunstwerken niet op het net, of alleen met een afbeelding van lage kwaliteit. Een leidraad bij het zoeken naar afbeeldingen op internet geeft Finding images on the web, een initiatief van de Boston University Libraries.

Een lijst van zoekmachines om afbeeldingen te vinden geeft Art History Resources: Image Finders. Een overzicht van grote sites met afbeeldingen vind je op Image Archives van Boston University en in The World Wide Web Virtual Library

Sites met veel afbeeldingen zijn:

• Web Gallery of Art
  De Web Gallery of Art bevat meer dan 11.500 digitale reproducties van Europese schilderijen en sculpturen uit de periode 1150 tot 1800. Een aantal daarvan is voorzien van beknopte toelichtingen. De site is aangevuld met biografieën van kunstenaars. Een uitgebreide zoekmachine maakt het mogelijk te zoeken op o.a. kunstenaarsnaam, stroming, periode en locatie.
• The Thinker Imagebase
  Meer dan 85.000 afbeeldingen van kunstwerken, alle uit de collectie van de Fine Arts Museums of San Francisco. Te doorzoeken op kunstenaar, maar ook op onderwerp, genre enz. Alle afbeeldingen kunnen via de zoom-optie tot in detail worden uitvergroot.
• Artcyclopedia
  Register op afbeeldingen van kunstwerken op het internet. Zoekmogelijkheden op o.a. kunstenaarsnaam, periode, stroming, nationaliteit en museum. Als basis zijn grote sites van musea en databanken gebruikt. Ruim 100.000 kunstwerken van 7.500 kunstenaars zijn op deze manier toegankelijk gemaakt.
• Agence photographique de la Réunion des musées nationaux
  Honderdduizenden reproducties van de fotoafdeling van de Réunion - de overkoepelende organisatie van de Franse nationale musea. Schilderijen, tekeningen, prenten, sculpturen en toegepaste kunst uit het Louvre, Musée d'Orsay en vele andere, ook regionale musea, zijn op te vragen via kunstenaarsnaam, techniek, materiaalsoort en naam museum. De afbeeldingen in kleur of zwart-wit zijn echter klein van formaat. Je kunt eigen sets maken en 'officiële' reproducties bestellen.
• Olga's Gallery
  Ruim 8.000 kleurafbeeldingen van kunstwerken uit alle perioden. Summiere toelichtingen, maar zoekmogelijkheden op naam, land, stroming en full-text. Rusland is goed vertegenwoordigd. De afbeeldingen zijn op het beeldscherm van redelijke kwaliteit.

Microfiches

Marburger Index. Inventar der Kunst in Deutschland, München 1984-....
(meer dan 1 miljoen afbeeldingen)
Alle reproducties van het Marburger Foto Archiv zijn ook in een digitale database opgeslagen, het Bildarchiv zur Kunst und Architektur in Deutschland. Op dit moment bevat de elektronische database ongeveer anderhalfmiljoen afbeeldingen, van gebouwen, kunstwerken en andere objecten in Duitsland. Het grootste deel wordt gevormd door de gedigitaliseerde microfiches van de Marburger Index (1.400.000). Hiervan is ongeveer 20 % op meerdere wijzen geïndexeerd en dus te vinden op bijvoorbeeld kunstenaarsnaam, genre, ICONCLASS-notatie, enz.; de rest is alleen te vinden via de topografische index.
Verder bevat de Bildindex ca. 40.000 kleurenreproducties, afkomstig van eerder uitgegeven cd-rom's (DISKUS-project, een aantal is aanwezig in de Letterenbibliotheek). Deze zijn via meerdere registers te zoeken, maar zijn niet opgenomen in de topografische index. De databank telt nu ruim 300.000 min of meer uitgebreide beschrijvingen van gebouwen en kunstwerken.
Wanneer de internetsite onverhoopt niet beschikbaar is, kan in het informatiecentrum een cd-rom worden geraadpleegd (5de editie, 1999) met registers op o.a. naam, locatie, soort kunstwerk en ICONCLASS op de verschillende Indexen, alsmede een selectie van ongeveer 40.000 beschrijvingen met afbeeldingen: Marburger Index. Wegweiser zur Kunst in Deutschland. CD-ROM Datenbank, 5de editie, München 1999. NB. Deze cd-rom biedt ook toegangen tot de buitenlandse indexen (zie hierna); de internetsite doet dat (nog) niet!


Index photographique de l'art en France, München 1980
(100.000 afbeeldingen)

Italien-Index. Bilddokumentation zur Kunst in Italien, München 1992
(60.000 afbeeldingen)

Spanien- und Portugal-Index. Bilddokumentation zur Kunst in Spanien und Portugal, München 1995
(30.000 afbeeldingen)

Benelux-Kunstindex. Bilddokumentation zur Kunst in Belgium, den Niederlanden und Luxemburg, München 1999
(25.000 afbeeldingen)

De microfiches zijn te raadplegen in de leeszaal van Bijzondere Collecties. Er is een printer aanwezig.